Het medisch dossier: een juridische bondgenoot

Toegang tot medische dossiers — Tabeltoegang tot het medisch dossier

Als communicatie- en samenwerkingsinstrument speelt het medisch dossier [1] - [2] een cruciale rol bij het waarborgen van de continuïteit en coördinatie van de gezondheidszorg.

Hij staat garant voor effectieve en kwalitatieve zorg. Enerzijds maakt het medisch dossier, mits naleving van bepaalde voorwaarden, de uitwisseling van informatie tussen gezondheidswerkers mogelijk. Aan de andere kant helpt het om te delen en samen te werken tussen de behandelaar en zijn patiënt. Tussen misverstanden en onbekende rechten kristalliseert de kwestie van medische dossiers en vooral de toegang daartoe de spanningen die kenmerkend zijn voor de ontmoeting van twee werelden: recht en geneeskunde.

Het medisch dossier bevindt zich op het kruispunt van verschillende wettelijke, reglementaire en ethische teksten. We kunnen drie essentiële teksten uitlichten:

de wet op de rechten van de patiënt [3], de wet op de rechten van de patiënt, die het recht van de patiënt van zijn beroepsbeoefenaar erkent op een zorgvuldig bijgehouden en op een veilige plaats bewaard dossier [4] - [5],
artikel 22 van de Code medisch ethisch die de arts verplicht om van elke patiënt een dossier bij te houden dat voldoet aan de wettelijke en deontologische vereisten
de wet met betrekking tot de kwaliteit van de zorgpraktijk [6], beter bekend als de "kwaliteitswet » , die de inhoud en bewaartermijn van het medisch dossier regelt.

Wat is de inhoud van een medisch dossier?

De minimale elementen die de beroepsbeoefenaar in de gezondheidszorg moet vermelden, binnen de grenzen van zijn competentie, zijn opgesomd in artikel 33 van de "kwaliteitswet" en omvatten drie hoofdcategorieën van informatie:

de identiteit van de patiënt en de gezondheidswerkers die betrokken zijn bij de zorg voor de patiënt,
de medische zorg (de redenen die de patiënt ertoe brachten om te raadplegen, de zorg die hem werd verleend en zijn evolutie)
de naleving van de verplichtingen die beroepsbeoefenaren hebben in toepassing van de wet betreffende de rechten van de patiënt. Dit vereist inderdaad dat het dossier van de patiënt vermeldt met name
- uitwisselingen met de vertrouwde persoon [7],
- de beslissing van de arts om de therapeutische uitzondering te gebruiken [8],
- weigering om in te stemmen met een bepaalde interventie;
- op verzoek van de patiënt, door hem verstrekte documenten die op hem betrekking hebben. Deze aan de patiënt voorbehouden mogelijkheid om te vragen dat de documenten die hij aan zijn behandelaar bezorgt, in het medisch dossier worden opgenomen, getuigt van de relatieve controle van de patiënt over zijn dossier. Hij heeft echter niet de bevoegdheid om bepaalde onderdelen te laten verwijderen of ontoegankelijk te maken.
- bovendien lijkt het raadzaam om gegevens met betrekking tot een mogelijk therapeutisch ongeval, zoals het optreden van bijwerkingen, in het dossier van de patiënt op te nemen. Een dergelijke indicatie stelt de patiënt in staat om na te gaan wat er in zijn dossier hierover staat, een verificatie die des te belangrijker is omdat op basis daarvan de beslissing om een gerechtelijke procedure in te leiden, zal worden genomen.

Hoe lang wordt een medisch dossier bewaard?

Artikel 35 van de "kwaliteitswet" voorziet in een eenvormige regel, zowel van toepassing op ziekenhuisdossiers als op niet-ziekenhuisdossiers. Deze duur is vastgelegd op minimaal dertig jaar en maximaal vijftig jaar vanaf het laatste contact met de patiënt.

Wie heeft toegang tot het medisch dossier?

Wie heeft toegang tot het medisch dossier Het medisch dossier valt onder het beroepsgeheim (bedoeld in artikel 458 van het Strafwetboek), wat inhoudt dat de arts er geen inzage in kan geven behalve in de gevallen waarin hij moet getuigen voor de rechtbank of wanneer de de wet vereist het.

Er zij echter op gewezen dat de beroepsbeoefenaar in de gezondheidszorg mag weigeren het geheim waarvan hij de bewaarder is, voor de rechtbank bekend te maken, op voorwaarde dat hij het beroepsgeheim niet afleidt van het doel ervan of van de sociale behoefte die het rechtvaardigt.

Het belang van de patiënt zal het doorslaggevende criterium zijn of de arts geldig gebruik kan maken van het zwijgrecht. Geheimhouding geldt niet voor de relatie tussen de behandelaar en de patiënt, die beiden betrokken zijn bij de geneeskundige behandeling.

Helaas wordt het medisch geheim (te) vaak ten onrechte ingeroepen tegen patiënten die een medische fout vermoeden en inzage vragen in hun dossier.

We hebben vooruitgang geboekt in de richting van meer transparantie, maar de Belgische wet ontbeerde lange tijd een rechtsgrondslag die het recht van de patiënt op rechtstreekse toegang tot zijn medische gegevens erkent of de gezondheidswerker verplicht deze aan hem mee te delen.

Deze leemte werd opgevuld door de wet met betrekking tot de rechten van de patiënt aangezien artikel 9, paragraaf 2, het principe vastlegt van rechtstreekse raadpleging door de patiënt van het hem betreffende dossier [9].

Voor verzekeringsgeneeskunde geldt het consultatierecht: de geneeskundig adviseur (deskundige) van een verzekeringsmaatschappij is een beroepsbeoefenaar die de gezondheidstoestand van een persoon vaststelt. Zo maakt elke schatting, zelfs voorlopig, van een medisch adviseur, een inspecteur of een deskundige integraal deel uit van het dossier van de patiënt en moet hij voor hem toegankelijk zijn krachtens voormeld artikel 9.

TOEGANG TOT HET MEDISCH DOSSIER: SYNOPTISCHE TABEL

De betrokken patiënt: principe (Artikel 9 van de Wet op de patiëntenrechten)
De patiënt heeft het recht zijn dossier te raadplegen en een kopie te maken. De raadpleging moet zo snel mogelijk gebeuren en uiterlijk binnen vijftien dagen na ontvangst van het verzoek. Het recht op raadpleging strekt zich uit tot het gehele dossier met uitzondering van de persoonlijke aantekeningen van de behandelaar en de gegevens betreffende derden . Persoonlijke aantekeningen komen overeen met aantekeningen die de beroepsbeoefenaar heeft verborgen voor derden, of zelfs voor andere leden van het zorgteam, die nooit toegankelijk zijn en die voorbehouden zijn voor persoonlijk gebruik. De patiënt heeft er alleen toegang toe via een andere beroepsbeoefenaar. Met gegevens over derden worden gegevens bedoeld die betrekking hebben op de gezondheid, privacy en intimiteit van derden. Er moeten twee nuances worden aangebracht: 1° Het gebruik van de therapeutische uitzondering: de raadpleging van het medisch dossier verloopt via een beroepsbeoefenaar wanneer is beslist dat de informatie betreffende zijn gezondheidstoestand niet aan de patiënt zal worden meegedeeld om gevaar brengt deze in gevaar. 2° Weigering afschrift: de beroepsbeoefenaar mag afschrift weigeren als hij duidelijke aanwijzingen heeft dat de patiënt onder druk wordt gezet om een afschrift van zijn dossier aan derden mee te delen. Merk op dat het naast de wet op de rechten van de patiënt mogelijk is om toegang te krijgen tot persoonlijke gezondheidsgegevens van mensen die niet onder de reikwijdte van de AVG vallen op basis van de AVG toepassing van de wet op de rechten van de patiënt. Bijvoorbeeld een verzekeringsmaatschappij.
Als de patiënt is overleden (Artikel 9, § 4, van de Wet op de Rechten van de Patiënten)
Toegang tot het medisch dossier van een overleden patiënt kan nuttig zijn voor rechthebbenden die van plan zijn een medische fout vast te stellen of de krankzinnigheid van hun auteur te bewijzen om geschenken te laten annuleren. Deze toegang is voorbehouden aan bepaalde limitatief opgesomde verwanten (dit zijn de echtgeno(o)t(e), de wettelijk samenwonende partner, de partner en de ouders tot en met de tweede graad) en is slechts onrechtstreeks.Beperkt tot een recht van raadpleging (en niet van kopie), wordt uitgevoerd door een beroepsbeoefenaar. Het verzoek om toegang moet voldoende gemotiveerd en gespecificeerd zijn (de raadpleging zal beperkt blijven tot alleen relevante elementen met betrekking tot de reden van het verzoek). Bovendien mag de patiënt tijdens zijn leven niet uitdrukkelijk bezwaar hebben gemaakt tegen deze toegang. Dit uitdrukkelijke verzet kan mondeling worden geuit. In dit geval is het in het belang van de arts om dit gedateerde verzet in het dossier van de patiënt te noteren. Deze beperkingen worden gerechtvaardigd door het feit dat toegang tot medische dossiers, zelfs na het overlijden van de patiënt, een mogelijke schending van zijn privéleven en intimiteit vormt. De belangen van de nabestaanden zullen worden afgewogen tegen het respect voor de privacy van de overledene, waarbij de beoordeling wordt overgelaten aan het oordeel van de arts.
De vertrouwde persoon-hypothese (Artikel 9 van de Wet op de patiëntenrechten)
De patiënt heeft de mogelijkheid zich te laten bijstaan of zijn consultatierecht uit te oefenen door een door hem aangewezen persoon. Het schriftelijke of mondelinge verzoek van de patiënt en de identiteit van de aangewezen vertrouwenspersoon worden vastgelegd in het medisch dossier. De vertrouwenspersoon krijgt toegang tot het dossier onder dezelfde voorwaarden als de patiënt. Ze kan een familielid zijn, een goede vriend, een buurvrouw, de huisarts of zelfs de advocaat van de patiënt. De advocaat zal er echter voor zorgen dat hij een schriftelijke volmacht van zijn cliënt krijgt, aangezien een dergelijke operatie niet valt onder het ad litem mandaat. Als de vertrouwenspersoon een beroepsbeoefenaar is, heeft deze toegang tot de persoonlijke annotaties. De vertrouwenspersoon stemt er stilzwijgend mee in om de verkregen informatie uitsluitend in het belang van de patiënt te gebruiken.
Als de patiënt minderjarig is (Artikelen 12 en 15 van de Wet op de patiëntenrechten)
Het recht op overleg wordt uitgeoefend door de ouders met het ouderlijk gezag of door de voogd. De minderjarige patiënt wordt geassocieerd op basis van zijn leeftijd en maturiteit. De beroepsbeoefenaar kan echter, ter bescherming van de privacy van de patiënt, het inzageverzoek van de ouders/verzorgers geheel of gedeeltelijk afwijzen.
Wanneer de patiënt niet in staat is (Artikelen 14 en 15 van de Wet op de rechten van patiënten)
Wanneer een patiënt niet in staat is om zijn wil te uiten en zijn rechten niet zelf uit te oefenen (hetzij wettelijk noch feitelijk), worden deze uitgeoefend door een vertegenwoordiger die: in eerste instantie de persoon die vooraf een specifiek mandaat heeft gekregen (schriftelijk, specifiek, gedateerd en ondertekend mandaat; herroepbaar door zowel de patiënt als de vertegenwoordiger); indien er geen vertegenwoordiger is, de bewindvoerder gemachtigd bij beslissing van de vrederechter; als er geen gemachtigde of beheerder is, een "informele" gemachtigde. De informele vertegenwoordiger is de samenwonende echtgeno(o)t(e)/wettelijk samenwonende partner/de facto samenwonende partner of, indien deze niet tussenkomt of afwezig is, een meerderjarig kind, een ouder, een meerderjarige broer/zus (in opeenvolgend volgorde). Wat minderjarige kinderen betreft, kan de beroepsbeoefenaar ter bescherming van de privacy van de patiënt het verzoek om inzage van bovengenoemde personen geheel of gedeeltelijk afwijzen.
Toegang door een zorgverlener (artikelen 36 tot 40 van de “kwaliteitswet”).
De voorafgaande, vrije en geïnformeerde toestemming van de patiënt is de algemene voorwaarde voor elke uitwisseling of toegang door een beroepsbeoefenaar in de gezondheidszorg tot gezondheidsgerelateerde gegevens die worden bijgehouden door een andere gezondheidszorg professioneel. Het is te allen tijde mogelijk om toestemming te weigeren, de gegeven toestemming in te trekken of bepaalde professionals hiervan uit te sluiten. Opgemerkt moet worden dat in geval van nood, wanneer het niet mogelijk is om de voorafgaande toestemming van de patiënt te vragen, de geneesheer die de nodige gezondheidszorg moet verlenen in het belang van de patiënt, toegang kan vragen tot zijn medisch dossier tenzij het zeker is dat de patiënt verzette zich vooraf tegen. Informed consent houdt in dat de patiënt volledig op de hoogte moet zijn van waar hij toestemming voor geeft en zijn toestemming vrijelijk kan geven. De minimale informatie die aan de betrokkene moet worden verstrekt om geïnformeerde toestemming te verkrijgen, is de identiteit van de verwerkingsverantwoordelijke, de doeleinden van de verwerking, de categorieën van verwerkte gegevens, het bestaan van het recht om toestemming in te trekken en, indien van toepassing, het bestaan van geautomatiseerde besluitvorming en de risico's verbonden aan het doorgeven van gegevens aan een derde land. De gezondheidswerker die toegang tot het medisch dossier vraagt, moet het bestaan van een therapeutische relatie tussen hem en de patiënt kunnen rechtvaardigen. De therapeutische relatie, een brede term, verwijst naar elke relatie tussen een patiënt en een beroepsbeoefenaar in de gezondheidszorg waarin zorg wordt verleend, of het nu gaat om diagnostische, preventieve of zorgverlening, met betrekking tot de patiënt. Alleen behandelaars die betrokken zijn bij de zorgverlening aan de patiënt hebben toegang tot zijn dossier. De “kwaliteitswet” stelt de toegang tot gezondheidsgegevens van een patiënt door een beroepsbeoefenaar onder drie voorwaarden: het doel van de toegang moet het verlenen van gezondheidszorg zijn Toegang moet noodzakelijk zijn voor de continuïteit en kwaliteit van de geleverde zorg toegang moet worden beperkt tot gegevens die nuttig en relevant zijn voor het verlenen van gezondheidszorg Opgemerkt moet worden dat de zorgverlener die het dossier van de patiënt bijhoudt, de nodige maatregelen moet nemen zodat de patiënt kan weten welke personen toegang hebben of hebben gehad tot zijn gezondheidsgegevens. Deze maatregel heeft tot doel de controle/meesterschap van de patiënt over de verwerking van zijn persoonsgegevens te versterken.
Toegang via het Fonds Medische Ongevallen (Wet van 31 maart 2010 betreffende de vergoeding van schade ten gevolge van de gezondheidszorg)
Het Fonds voor Medische Ongevallen kan van de eiser of zijn personen ten laste, van alle zorgverleners die mogelijk betrokken zijn, of van de zorgverleners die de patiënt hebben behandeld, of van elke andere persoon alle documenten en informatie vragen die nodig zijn voor hem in staat te stellen de oorzaken, omstandigheden en gevolgen te beoordelen van de schade die voortvloeit uit de zorg waarop de aanspraak betrekking heeft. Er moeten twee specifieke hypothesen worden vermeld: Indien de persoon die de aanvraag heeft ingediend niet de patiënt is en indien deze in leven is, heeft het Fonds alleen toegang tot het dossier van de patiënt met de uitdrukkelijke toestemming van de patiënt of zijn vertegenwoordiger. Indien de persoon die de aanvraag heeft ingediend niet de patiënt is en deze laatste overleden is, heeft het Fonds enkel toegang tot het dossier van de patiënt met de uitdrukkelijke toestemming van een persoon vermeld in artikel 9, § 4 van de Wet op de patiëntenrechten . In een advies van 25 april 2015 heeft de Nationale Raad van de Orde van Geneesheren verduidelijkt dat indien de patiënt tijdens zijn leven bezwaar maakt tegen een omgangsrecht voor familieleden, de toestemming van de FAM om toegang te krijgen tot het dossier van de patiënt niet kan worden verleend.

De betrokken patiënt: principe

(Artikel 9 van de Wet op de patiëntenrechten)

De patiënt heeft het recht zijn dossier te raadplegen en een kopie te maken. De raadpleging moet zo snel mogelijk gebeuren en uiterlijk binnen vijftien dagen na ontvangst van het verzoek.

Het recht op raadpleging strekt zich uit tot het gehele dossier met uitzondering van de persoonlijke aantekeningen van de behandelaar en de gegevens betreffende derden . Persoonlijke aantekeningen komen overeen met aantekeningen die de beroepsbeoefenaar heeft verborgen voor derden, of zelfs voor andere leden van het zorgteam, die nooit toegankelijk zijn en die voorbehouden zijn voor persoonlijk gebruik. De patiënt heeft er alleen toegang toe via een andere beroepsbeoefenaar. Met gegevens over derden worden gegevens bedoeld die betrekking hebben op de gezondheid, privacy en intimiteit van derden.

Er moeten twee nuances worden aangebracht:

1° Het gebruik van de therapeutische uitzondering: de raadpleging van het medisch dossier verloopt via een beroepsbeoefenaar wanneer is beslist dat de informatie betreffende zijn gezondheidstoestand niet aan de patiënt zal worden meegedeeld om gevaar brengt deze in gevaar.

2° Weigering afschrift: de beroepsbeoefenaar mag afschrift weigeren als hij duidelijke aanwijzingen heeft dat de patiënt onder druk wordt gezet om een afschrift van zijn dossier aan derden mee te delen.

Merk op dat het naast de wet op de rechten van de patiënt mogelijk is om toegang te krijgen tot persoonlijke gezondheidsgegevens van mensen die niet onder de reikwijdte van de AVG vallen op basis van de AVG toepassing van de wet op de rechten van de patiënt. Bijvoorbeeld een verzekeringsmaatschappij.

Als de patiënt is overleden

(Artikel 9, § 4, van de Wet op de Rechten van de Patiënten)

Toegang tot het medisch dossier van een overleden patiënt kan nuttig zijn voor rechthebbenden die van plan zijn een medische fout vast te stellen of de krankzinnigheid van hun auteur te bewijzen om geschenken te laten annuleren.

Deze toegang is voorbehouden aan bepaalde limitatief opgesomde verwanten (dit zijn de echtgeno(o)t(e), de wettelijk samenwonende partner, de partner en de ouders tot en met de tweede graad) en is slechts onrechtstreeks.Beperkt tot een recht van raadpleging (en niet van kopie), wordt uitgevoerd door een beroepsbeoefenaar. Het verzoek om toegang moet voldoende gemotiveerd en gespecificeerd zijn (de raadpleging zal beperkt blijven tot alleen relevante elementen met betrekking tot de reden van het verzoek). Bovendien mag de patiënt tijdens zijn leven niet uitdrukkelijk bezwaar hebben gemaakt tegen deze toegang. Dit uitdrukkelijke verzet kan mondeling worden geuit. In dit geval is het in het belang van de arts om dit gedateerde verzet in het dossier van de patiënt te noteren.

Deze beperkingen worden gerechtvaardigd door het feit dat toegang tot medische dossiers, zelfs na het overlijden van de patiënt, een mogelijke schending van zijn privéleven en intimiteit vormt. De belangen van de nabestaanden zullen worden afgewogen tegen het respect voor de privacy van de overledene, waarbij de beoordeling wordt overgelaten aan het oordeel van de arts.

De vertrouwde persoon-hypothese

(Artikel 9 van de Wet op de patiëntenrechten)

De patiënt heeft de mogelijkheid zich te laten bijstaan of zijn consultatierecht uit te oefenen door een door hem aangewezen persoon. Het schriftelijke of mondelinge verzoek van de patiënt en de identiteit van de aangewezen vertrouwenspersoon worden vastgelegd in het medisch dossier.

De vertrouwenspersoon krijgt toegang tot het dossier onder dezelfde voorwaarden als de patiënt.

Ze kan een familielid zijn, een goede vriend, een buurvrouw, de huisarts of zelfs de advocaat van de patiënt. De advocaat zal er echter voor zorgen dat hij een schriftelijke volmacht van zijn cliënt krijgt, aangezien een dergelijke operatie niet valt onder het ad litem mandaat. Als de vertrouwenspersoon een beroepsbeoefenaar is, heeft deze toegang tot de persoonlijke annotaties.

De vertrouwenspersoon stemt er stilzwijgend mee in om de verkregen informatie uitsluitend in het belang van de patiënt te gebruiken.

Als de patiënt minderjarig is

(Artikelen 12 en 15 van de Wet op de patiëntenrechten)

Het recht op overleg wordt uitgeoefend door de ouders met het ouderlijk gezag of door de voogd. De minderjarige patiënt wordt geassocieerd op basis van zijn leeftijd en maturiteit.

De beroepsbeoefenaar kan echter, ter bescherming van de privacy van de patiënt, het inzageverzoek van de ouders/verzorgers geheel of gedeeltelijk afwijzen.

Wanneer de patiënt niet in staat is

(Artikelen 14 en 15 van de Wet op de rechten van patiënten)

Wanneer een patiënt niet in staat is om zijn wil te uiten en zijn rechten niet zelf uit te oefenen (hetzij wettelijk noch feitelijk), worden deze uitgeoefend door een vertegenwoordiger die:

in eerste instantie de persoon die vooraf een specifiek mandaat heeft gekregen (schriftelijk, specifiek, gedateerd en ondertekend mandaat; herroepbaar door zowel de patiënt als de vertegenwoordiger);
indien er geen vertegenwoordiger is, de bewindvoerder gemachtigd bij beslissing van de vrederechter;
als er geen gemachtigde of beheerder is, een "informele" gemachtigde. De informele vertegenwoordiger is de samenwonende echtgeno(o)t(e)/wettelijk samenwonende partner/de facto samenwonende partner of, indien deze niet tussenkomt of afwezig is, een meerderjarig kind, een ouder, een meerderjarige broer/zus (in opeenvolgend volgorde).

Wat minderjarige kinderen betreft, kan de beroepsbeoefenaar ter bescherming van de privacy van de patiënt het verzoek om inzage van bovengenoemde personen geheel of gedeeltelijk afwijzen.

Toegang door een zorgverlener

(artikelen 36 tot 40 van de “kwaliteitswet”).

De voorafgaande, vrije en geïnformeerde toestemming van de patiënt is de algemene voorwaarde voor elke uitwisseling of toegang door een beroepsbeoefenaar in de gezondheidszorg tot gezondheidsgerelateerde gegevens die worden bijgehouden door een andere gezondheidszorg professioneel. Het is te allen tijde mogelijk om toestemming te weigeren, de gegeven toestemming in te trekken of bepaalde professionals hiervan uit te sluiten. Opgemerkt moet worden dat in geval van nood, wanneer het niet mogelijk is om de voorafgaande toestemming van de patiënt te vragen, de geneesheer die de nodige gezondheidszorg moet verlenen in het belang van de patiënt, toegang kan vragen tot zijn medisch dossier tenzij het zeker is dat de patiënt verzette zich vooraf tegen.

Informed consent houdt in dat de patiënt volledig op de hoogte moet zijn van waar hij toestemming voor geeft en zijn toestemming vrijelijk kan geven. De minimale informatie die aan de betrokkene moet worden verstrekt om geïnformeerde toestemming te verkrijgen, is de identiteit van de verwerkingsverantwoordelijke, de doeleinden van de verwerking, de categorieën van verwerkte gegevens, het bestaan van het recht om toestemming in te trekken en, indien van toepassing, het bestaan van geautomatiseerde besluitvorming en de risico's verbonden aan het doorgeven van gegevens aan een derde land.

De gezondheidswerker die toegang tot het medisch dossier vraagt, moet het bestaan van een therapeutische relatie tussen hem en de patiënt kunnen rechtvaardigen. De therapeutische relatie, een brede term, verwijst naar elke relatie tussen een patiënt en een beroepsbeoefenaar in de gezondheidszorg waarin zorg wordt verleend, of het nu gaat om diagnostische, preventieve of zorgverlening, met betrekking tot de patiënt. Alleen behandelaars die betrokken zijn bij de zorgverlening aan de patiënt hebben toegang tot zijn dossier.

De “kwaliteitswet” stelt de toegang tot gezondheidsgegevens van een patiënt door een beroepsbeoefenaar onder drie voorwaarden:

het doel van de toegang moet het verlenen van gezondheidszorg zijn
Toegang moet noodzakelijk zijn voor de continuïteit en kwaliteit van de geleverde zorg
toegang moet worden beperkt tot gegevens die nuttig en relevant zijn voor het verlenen van gezondheidszorg

Opgemerkt moet worden dat de zorgverlener die het dossier van de patiënt bijhoudt, de nodige maatregelen moet nemen zodat de patiënt kan weten welke personen toegang hebben of hebben gehad tot zijn gezondheidsgegevens. Deze maatregel heeft tot doel de controle/meesterschap van de patiënt over de verwerking van zijn persoonsgegevens te versterken.

Toegang via het Fonds Medische Ongevallen

(Wet van 31 maart 2010 betreffende de vergoeding van schade ten gevolge van de gezondheidszorg)

Het Fonds voor Medische Ongevallen kan van de eiser of zijn personen ten laste, van alle zorgverleners die mogelijk betrokken zijn, of van de zorgverleners die de patiënt hebben behandeld, of van elke andere persoon alle documenten en informatie vragen die nodig zijn voor hem in staat te stellen de oorzaken, omstandigheden en gevolgen te beoordelen van de schade die voortvloeit uit de zorg waarop de aanspraak betrekking heeft.

Er moeten twee specifieke hypothesen worden vermeld:

Indien de persoon die de aanvraag heeft ingediend niet de patiënt is en indien deze in leven is, heeft het Fonds alleen toegang tot het dossier van de patiënt met de uitdrukkelijke toestemming van de patiënt of zijn vertegenwoordiger.
Indien de persoon die de aanvraag heeft ingediend niet de patiënt is en deze laatste overleden is, heeft het Fonds enkel toegang tot het dossier van de patiënt met de uitdrukkelijke toestemming van een persoon vermeld in artikel 9, § 4 van de Wet op de patiëntenrechten . In een advies van 25 april 2015 heeft de Nationale Raad van de Orde van Geneesheren verduidelijkt dat indien de patiënt tijdens zijn leven bezwaar maakt tegen een omgangsrecht voor familieleden, de toestemming van de FAM om toegang te krijgen tot het dossier van de patiënt niet kan worden verleend.

Lexicon

[1] De Code of Medical Ethics definieert het patiëntendossier als "een werkinstrument, een middel om communicatie, een kwalitatief referentiepunt en een bewijsstuk” (artikel 22). Beschikbaar op

ordomedic.be/fr/code-2018

.
[2] In een bericht van 5 juli 2019 heeft de National Council of the College of Physicians aangegeven dat “het patiëntendossier in zijn gangbare vorm een instrument is voor de kwaliteit, continuïteit en coördinatie van zorg”. Beschikbaar op

ordomedic.be duree-de-conservation-des-dossiers-medicaux

.
[3] Wet van 22 augustus 2002 betreffende de rechten van de patiënt, M.B., 26 september 2002 .
[4] Merk op dat deze verplichting van toepassing is op elke arts die een medisch onderzoek moet uitvoeren in het kader van verzekeringsgeneeskunde, arbeidsgeneeskunde of rechtsgeneeskunde. De geneesheer-adviseur van een ziekenfonds of die werkzaam is bij een andere instelling – zoals bijvoorbeeld het Fonds voor Medische Ongevallen of FEDRIS – is een “beroepsbeoefenaar”.
[5] Merk op dat in ziekenhuizen het "enkele" dossier (dat het medisch dossier samenbrengt in strikte zin en het verpleegkundig dossier) wordt in het ziekenhuis bewaard onder de verantwoordelijkheid van de hoofdgeneesheer – artikelen 20, §1, en 25, §1, van de gecoördineerde wet op de ziekenhuizen en andere zorginstellingen van 10 juli 2008 In haar bovenvermeld advies van 5 juli 2019 heeft de Nationale Raad van de Orde van Geneesheren verduidelijkt dat “de arts die een patiënt in zijn kantoor behandelt, de bewaarder van dit dossier is en verantwoordelijk is voor de bewaring ervan. Het ziekenhuisdossier wordt bijgehouden onder de verantwoordelijkheid van de hoofdarts en niet door de ziekenhuisarts.
[6] Wet van 22 april 2019 betreffende de kwaliteit van de gezondheidszorgpraktijk, M.B., mei 14, 2019. Deze wet is op 1 juli 2021 in werking getreden.
[7] De artikelen 7 en 9 van de wet van 22 augustus 2002 betreffende de rechten van de patiënt bepalen dat de patiënt heeft het recht zich te laten bijstaan door een door hem aangewezen vertrouwenspersoon of om via deze persoon zijn recht op informatie/raadpleging uit te oefenen.
[8] De therapeutische uitzondering richt zich op de situatie waarin de beroepsbeoefenaar bij uitzondering en na overleg met een ander arts bepaalde informatie niet aan de patiënt bekend te maken wanneer de mededeling van deze informatie duidelijk ernstige schade aan zijn gezondheid zou kunnen toebrengen.
[9] Opgemerkt dient te worden dat artikel 23 van de Code voor medische deontologie bepaalt dat de arts « geeft de patiënt toegang tot zijn gezondheidsgegevens ».